New Deal

New Deal (lliteralmente n'asturianu: «Nuevu tratu») ye'l nome dau pol presidente de los Estaos Xuníos Franklin D. Roosevelt a la so política intervencionista puesta en marcha pa lluchar contra los efeutos de la Gran Depresión n'Estaos Xuníos. Esti programa desenvolver ente 1933 y 1938 coles mires de sostener a les capes más probes de la población, reformar los mercaos financieros y redinamizar una economía de los Estaos Xuníos mancada dende'l crac de 1929 pol desemplegu y les quiebres en cadena.

Comúnmente, estrémense dos New Deals.^{[nota 1]} Un primeru, marcáu particularmente pelos Cien Díes de Roosevelt» en 1933,^[1] qu'apuntaba a un ameyoramientu de la situación al curtiu plazu. Pueden atopase, pos, lleis de reforma de los bancos, programes d'asistencia social urxente, programes d'ayuda pal trabayu, o inclusive programes agrícoles. El Gobiernu realizó asina inversiones importantes y dexó l'accesu a recursos financieros al traviés de les diverses axencies gubernamentales. Les resultancies económiques fueron moderaos, pero la situación ameyoró.^[2] El Segundu New Deal» estender ente 1935^[3] y 1938, poniendo per delantre una nueva distribución de los recursos y del poder nuna escala más amplia, con lleis sindicales de proteición,^[3] la Llei de Seguridá Social,^[3] según programes d'ayuda pa llabradores y trabayadores ambulantes.^{[nota 2]} Sicasí, la Corte Suprema determinó como inconstitucionales numberoses reformes llegales, pero delles partes de los programes fueron reemplazaes rápido, sacante la National Recovery Administration. El segundu New Deal foi muncho más costosu que'l primeru, y aumentó el déficit públicu. Per otru llau, a pesar de programes como la Public Works Administration, el desemplegu inda algamaba a 11 millones de ciudadanos d'Estaos Xuníos en 1938.^[4]

La llucha contra la crisis perduró hasta qu'Estaos Xuníos movilizó la so economía cola Segunda Guerra Mundial.^[5] L'ésitu del New Deal ye innegable nel planu social. La política llevada pol presidente Franklin D. Roosevelt camudó'l país por aciu reformes y non por aciu una revolución.^[6] Per otra parte, los programes del New Deal yeren abiertamente esperimentales, manifiestamente perfectibles,^[7] y daos los costos d'esti procesu, podría habese preferíu un programa de cambéu más completu. Sicasí, el calter imperfectu del New Deal dexó una crítica constructiva y una reflexón más pausada qu'abrió la vía a un meyoramientu de la democracia d'Estaos Xuníos nos años siguientes y que perdura hasta l'actualidá.^[7] En materia sindical, l'adopción de la llamada Wagner Act dexó faer de los sindicatos unos coleutivos poderosos.

Numberosos programes del New Deal inda permanecen activos, ente los que caltuvieron el so nome orixinal tán la Corporación Federal de Seguru de Depósitos Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC), la Federal Housing Administration (FHA), la Tennessee Valley Authority (TVA), pero tamién el Social Security System, la primer esperiencia d'Estaos Xuníos d'estáu del bienestar según la Securities and Exchange Commission (SEC) nel ámbitu de la regulación financiera.

Error de cita: Esisten etiquetes <ref> pa un grupu llamáu "nota", pero nun s'alcontró la etiqueta <references group="nota"/> correspondiente

1. ↑ Desbiens, Albert. Histoire des États-Unis : De la folle prospérité au New Deal, Collection Nouveau Monde, p. 254.
2. ↑ Albert Desbiens, Histoire des États-Unis: De la folle prospérité au New Deal, Collection Nouveau Monde, p. 255.
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2} Calvet, Robert. -yos États-Unis en fiches : -y New Deal, Ellipses, p. 18.
4. ↑ Calvet, Robert. Les États-Unis en fiches: Le New Deal, Ellipses, p. 20.
5. ↑ Kaspi, A. Franklin Roosevelt, Fayard, 1988, p. 337.
6. ↑ Kaspi, A. Franklin Roosevelt, Fayard, 1988, p. 336.
7. ↑ ^{7,0 7,1} Rauchway, Eric. The Great Depression and the New Deal, Oxford Press; The New American Way, at home and around the World, páxs. 130-1.